Ουρογυναικολογία

Ακράτεια Ούρων

H ακράτεια ούρων είναι συχνή ασθένεια, που αγγίζει μέχρι και 10% των γυναικών πάνω από 50 χρονών. Συνήθως όμως οι ασθενείς (μέχρι και 30% αυτών που πάσχουν), δεν μιλούν γι’αυτό στο γιατρό τους, ντρέπονται ή θεωρούν ότι είναι κάτι φυσιολογικό και αναπόφευκτο. Η ακράτεια ούρων, μπορεί να περιορίζεται στην απώλεια μερικών σταγόνων μέχρι σε σημείο που να επηρεάζει την καθημερινότητα της γυναίκας στην κοινωνική της ζωή. Λύσεις υπάρχουν και εξατομικεύονται ανάλογα την επιθυμία και τη συμπτωματολογία της ασθενούς αλλά κυρίως ανάλογα την παθολογία στην οποία οφείλεται η ακράτεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί θα καθορίσει τον τύπο της θεραπείας, συντηρητική (φαρμακευτική) ή χειρουργική.

Ο γυναικολόγος με το ιστορικό που θα πάρει, θα μπορέσει να υποψιαστεί αν πρόκειται για ακράτεια από προσπάθεια ή για ακράτεια από υπερδραστήρια ουροδόχο κύστη, τις συχνότερες δηλαδή αιτίες ακράτειας στη γυναίκα. Στη συνέχεια, αν κρίνει απαραίτητο θα προτείνει έναν ουροδυναμικό έλεγχο, μια ειδική, ανώδυνη μελέτη της ουροδόχου κύστεως και στο τέλος θα δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Η ακράτεια από προσπάθεια εκδηλώνεται όταν η γυναίκα χάνει ούρα μετά από μία έντονη φυσική προσπάθεια π.χ, ανεβοκατέβασμα στις σκάλες, γυμναστική, όταν σηκώνει βάρος ή ακόμα και μετά από ένα έντονο γέλιο. Aυτό οφείλεται είτε σε χαλάρωση των κολπικών ιστών, είτε σε ανεπάρκεια του σφιγκτήρα της ουρήθρας.

Η ακράτεια από υπερδραστήρια κύστη, εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και εκδηλώνεται με μια ξαφνική και έντονη ανάγκη ούρησης και μπορεί να συνοδεύεται από μια ακούσια απώλεια ούρων. Αυτή η περίπτωση οφείλεται σε ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχου κύστεως και συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή. Οι γυναίκες αυτές έχουν συχνουρία σε σημείο να σηκώνονται ακόμα και τη νύχτα να ουρήσουν περισσότερο από δύο φορές. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία είναι συνδυασμός των ανωτέρω ή ακράτεια λόγω υπερπλήρωσης, κάτι που οφείλεται σε υποτονική ουροδόχο κύστη ή αποφρακτικό φαινόμενο της ουρήθρας. Παράγοντες που επηρεάζουν είναι οι πολλοί τοκετοί, η χρήση των εμβρυουλκών κατά τον τοκετό, η παχυσαρκία, η ηλικία, ο καφές, το κάπνισμα.

Όπως προαναφέραμε λύσεις υπάρχουν και προσαρμόζονται αναλόγως τον τύπο της ακράτειας. Χονδρικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θεραπεία της ακράτειας από υπερδραστήρια κύστη είναι συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή. Αντιθέτως η ακράτεια από προσπάθεια, αντιμετωπίζεται κυρίως με χειρουργικό τρόπο. Η τεχνική η οποία χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα είναι οι ταινίες (sling) ελεύθερης τάσης. Πρόκειται για μια λεπτή ταινία συνθετικού πλέγματος πολυπροπυλενίου που τοποθετείται κάτω από την ουρήθρα. Έτσι ενισχύεται στηρικτικά το κολπικό τοίχωμα και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η ακράτεια.

Είναι μια επέμβαση που γίνεται δια μέσου της κολπικής οδού, με μια μικρή τομή κάτω από την ουρήθρα, διαρκεί περίπου 20 λεπτά και συνήθως γίνεται υπό γενική αναισθησία. Αυτή τη στιγμή θεωρείται παγκοσμίως η βέλτιστη τεχνική για την αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων από προσπάθεια με ποσοστά επιτυχίας γύρω στο 95% στα τρία χρόνια μετά το χειρουργείο.

Πρόπτωση Πυελικού Εδάφους

Μιλάμε για πρόπτωση πυελικού εδάφους στη γυναίκα όταν η μήτρα, η ουροδόχος κύστη, το ορθό (τμήμα του παχέως εντέρου), ή και όλα μαζί προβάλλουν μέσα στον κόλπο(υστεροκήλη, κυστεοκήλη, ορθοκήλη). Αναλόγως το βαθμό πρόπτωσης, η προβολή μπορεί να περιορίζεται εσωτερικά του κόλπου (1^ου βαθμού), να φτάνει έως το αιδοίο (2^ου βαθμού) ή να προβάλλει εξωτερικά εκτός του αιδοίου (3^ου βαθμού). Πρόκειται για μια καλοήθη κοινή παθολογία, που αν και μπορεί να είναι εντυπωσιακή και ενδεχομένως να φοβίζει τη γυναίκα, δεν έχει καμία σοβαρή επίπτωση στην υγεία της. Εμφανίζεται κυρίως σε πολύτοκες γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας με ιστορικό ολικής υστερεκτομής και οφείλεται σε «χαλάρωση» των ιστών της πυέλου.

Εκτιμάται ότι 1 στις 9 γυναίκες, κατά τη διάρκεια της ζωής τους θα υποβληθούν σε ολική υστερεκτομή και από αυτές το 10% θα παρουσιάσει συμπτωματική πρόπτωση του πυελικού εδάφους. Το ότι μια γυναίκα έχει πρόπτωση δε σημαίνει απαραίτητα ότι παρουσιάζει και συμπτώματα. Μπορεί καν να μην το γνωρίζει και να διαγνωστεί τυχαία σε μια εξέταση ρουτίνας στο γυναικολόγο της, ή λόγω επανειλλημένων ουρολοιμώξεων. Εάν πρόκειται για πρόπτωση μεγαλυτέρου βαθμού, τότε ενδέχεται η γυναίκα να αισθάνεται ένα αίσθημα πλήρωσης χαμηλά στον κόλπο, ή και να βλέπει να προβάλλει κάτι σαν «αυγό» έξω από τον κόλπο, συχνά στο τέλος της ημέρας. Η θεραπεία εξαρτάται από τις ενοχλήσεις της γυναίκας, το πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής της, το βαθμό της πρόπτωσης και από την ηλικία της.

Φαρμακευτική θεραπεία δεν υπάρχει αφού το πρόβλημα είναι καθαρά μηχανικό, οπότε προσανατολιζόμαστε σε μια συντηρητική λύση, όπως η τοποθέτηση κολπικών πεσσών. Οι κολπικόι πεσσοί είναι δακτύλιοι συνήθως από σιλικόνη, οι οποίοι τοποθετούνται στο ιατρείο ενδοκολπικά από το γυναικολόγο (δεν απαιτείται κάποιο είδος αναισθησίας). Με αυτόν τον τρόπο, τα εξωτερικευμένα όργανα συγκρατούνται στη θέση τους προσωρινά. Πιο ριζική και πιο μόνιμη λύση αποτελεί βέβαια η χειρουργική αποκατάσταση της πρόπτωσης.

Η τεχνική της κολπορραφίας (πρόσθια, οπίσθια) είναι η κλασσική τεχνική αποκατάστασης της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων της γυναίκας. Επειδή όμως η παθολογία της πρόπτωσης οφείλεται στη χαλάρωση των ιστών, τα αποτελέσματα αυτής της τεχνικής εξαρτώνται σημαντικά από την ποιότητα των ιστών της ασθενούς. Όσο πιο χαλαροί είναι οι ιστοί τόσο μεγαλύτερα ποσοστά υποτροπής της πρόπτωσης εμφανίζονται μετεγχειρητικά. Υπολογίζεται ότι μέχρι και 50% των γυναικών που χειρουργούνται με αυτήν την τεχνική, θα εμφανίσουν υποτροπή της πρόπτωσης τα επόμενα χρόνια.

Παρ’όλ’αυτά, εφαρμόζεται ευρέως παγκοσμίως , κυρίως σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Μια άλλη πολύ πιο εξειδικευμένη και νεότερη τεχνική είναι η ανάρτηση του πυελικού εδάφους με συνθετικό πλέγμα πολυπροπυλενίου. Με αυτόν τον τρόπο αποκαθιστούμε την ανατομία, ενισχύοντας τα χαλαρωμένα τοιχώματα της πυέλου με το πλέγμα,με αποτέλεσμα να βελτιώνουμε τα ποσοστά μετεγχειρητικής υποτροπής.

Στην αρχή αυτή η τεχνική εφαρμοζόταν με ανοικτό χειρουργείο, αλλά πλέον με την εξέλιξη της τεχνολογίας γίνεται σχεδόν αποκλειστικά λαπαροσκοπικά, από εξειδικευμένους γυναικολόγους, με ταχύτερους χρόνους ανάρρωσης και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα. Εκτιμάται από μελέτες ότι το ποσοστό ανατομικής αποκατάστασης για πάνω από δύο χρόνια μετεγχειρητικά, είναι στο 90-100%, το ποσοστό ικανοποίησης των γυναικών είναι στο 70-100% ενώ το ποσοστό υποτροπής κυμαίνεται από 0-12%.Αυτή τη στιγμή θεωρείται η τεχνική εκλογής για νέες γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτωματική πρόπτωση των πυελικών οργάνων.

Σε κάθε περίπτωση, η γυναίκα της οποίας η καθημερινότητα επηρεάζεται από την πρόπτωση των οργάνων, θα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της, καθώς υπάρχουν λύσεις που μπορούν να βελτιώσουν αισθητά την ποιότητα της ζωής της.