Η λαπαροσκόπηση είναι μια χειρουργική μέθοδος η οποία έχει φέρει επανάσταση στη χειρουργική αντιμετώπιση της γυναικολογικής παθολογίας και όχι μόνο. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο, με την οποία σχεδόν όλες πλέον οι γυναικολογικές επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν, από εξειδικευμένους γυναικολόγους, αποφεύγοντας να «ανοίξουμε» την κοιλιά. Τα βασικά πλεονεκτήματα έναντι της κλασσικής «ανοικτής» χειρουργικής είναι η μείωση της νοσηρότητας, η λιγότερη απώλεια αίματος, η γρηγορότερη ανάρρωση, ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος, το μικρότερο ποσοστό επιμολύνσεων του χειρουργικού τραύματος, το μικρότερο ποσοστό μετεγχειρητικών συμφύσεων, το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
Οι πιο συνηθισμένες επεμβάσεις στη γυναικολογία είναι:
Πιο εξειδικευμένα χειρουργεία αποτελούν:
Τις περισσότερες φορές (εξαρτάται από την πολυπλοκότητα του χειρουργείου), 4 οπές στην κοιλιά αρκούν για να γίνει το χειρουργείο. Μία στον ομφαλό των 10 χιλιοστών και τρεις χαμηλότερα, λίγο πιο ψηλά από το εφηβαίο, των 5 χιλιοστών η καθεμία. Η κοιλιά «φουσκώνεται» από τον ομφαλό με αέρα (δοξείδιο του άνθρακα) και με μια ειδικά διαμορφωμένη κάμερα, μπορούμε να δούμε σε μια οθόνη το εσωτερικό της. Στη συνέχεια με ειδικά επίσης εργαλεία μπορούμε να αναπαράγουμε όλες τις κινήσεις που θα κάναμε σε ένα «ανοικτό» χειρουργείο. Στο τέλος της επέμβασης «ξεφουσκώνουμε» την κοιλιά από τον αέρα και αποσύρουμε τα εργαλεία.
Η όλη διαδικασία γίνεται υπό γενική αναισθησία ενώ απαιτεί ειδικά διαμορφωμένο χώρο και εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό. Μετεξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι και η ρομποτική, η οποία προσφέρει μεγαλύτερη άνεση στις κινήσεις του χειρουργού, με αντίτιμο όμως το υψηλό κόστος. Μετά από ένα λαπαροσκοπικό χειρουργείο, η ασθενής έχει τη δυνατότητα την ίδια κιόλας μέρα να σηκωθεί από το κρεβάτι, να φάει ελαφρά, ενώ τις περισσότερες φορές παίρνει εξιτήριο την επομένη του χειρουργείου. Μια συνηθισμένη ενόχληση μετεγχειρητικά, όχι όμως συστηματικά, είναι οι ελαφρείς πόνοι στους ώμους. Αυτό οφείλεται στο διοξείδιο του άνθρακα που χρησιμοποιούμε για να «φουσκώσουμε» την κοιλιά, είναι άνευ σημασίας και συνήθως δεν διαρκεί πάνω από 24-48 ώρες.
Η λαπαροσκόπηση είναι μια σύγχρονη και ασφαλής χειρουργική μέθοδος που δεν θα πρέπει να φοβίζει αν εφαρμόζεται από εξειδικευμένους γυναικολόγους. Συνδυάζει τα ίδια καλά χειρουργικά αποτελέσματα (ίσως και καλύτερα σε ορισμένες περιπτώσεις) με ασύγκριτα καλύτερη μετεγχειρητική πορεία σε σχέση με το «ανοικτό» χειρουργείο.
Η υστεροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική ενδοσκοπική μέθοδος με την οποία μπορούμε να εξετάσουμε το εσωτερικό της μήτρας. Πρόκειται για μια ειδικά διαμορφωμένη κάμερα, στο μέγεθος περίπου ενός μολυβιού, που εισάγεται ενδοκολπικά δια μέσου του τραχήλου της μήτρας. Γίνεται υπό γενική αναισθησία (μέθη), αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει και χωρίς.
Με αυτή τη μέθοδο μπορούμε να δούμε κυριολεκτικά όλη την ενδομητρική κοιλότητα και να επέμβουμε επιλεκτικά εάν χρειαστεί, γι’αυτό και πλεονεκτεί σε σχέση με την κλασσική απόξεση της μήτρας, η οποία είναι μια “τυφλή” τεχνική. Η υστεροσκόπηση μπορεί απλά να είναι διαγνωστική, αποκλείοντας έτσι μια υποψία παθολογίας ή επεμβατική, θεραπεύοντας δηλαδή μια βλάβη. Οι επεμβάσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν με αυτόν τον τρόπο είναι η αφαίρεση πολύποδα, ινομυώματος, η λύση συμφύσεων και διαφράγματος μήτρας, η αφαίρεση υπολειμμάτων τροφοβλάστης.
Όπως προαναφέραμε, με την υστεροσκόπηση μπορούμε να επέμβουμε επιλεκτικά στα παθολογικά σημεία της μήτρας, έχοντας πάντα οπτική επαφή, ελαττώνοντας στο ελάχιστο τις βλάβες στους παρακείμενους υγιείς ιστούς.
H εξωμήτριος κύηση ορίζεται ως η κύηση που εμφυτεύεται και εξελίσσεται σε κάποια άλλη θέση εκτός από τη φυσιολογική, δηλαδή την ενδομητρική κοιλότητα. Περίπου 20 στις 1000 διαγνωσμένες εγκυμοσύνες είναι εξωμήτριος. H συντριπτική πλειοψηφία των έκτοπων κυήσεων εντοπίζεται στις σάλπιγγες, 95-96%, ενώ το υπόλοιπο 5-6% εντοπίζεται σε άλλες θέσεις, όπως οι ωοθήκες, ο τράχηλος, η ουλή προηγούμενης καισαρικής τομής ή ακόμα και η περιτοναϊκή κοιλότητα.
Παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν σε έκτοπη κύηση είναι το ιστορικό προηγούμενης εξωμητρίου, το ιστορικό προηγούμενης φλεγμονής στην πύελο, το κάπνισμα, οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η μεγαλύτερη ηλικία, οι συχνές κολπικές πλύσεις. Μια ιδιαίτερη και σπάνια περίπτωση είναι η λεγόμενη ετεροτοπική κύηση, δηλαδή η ταυτόχρονη διπλή, εξωμήτριος και ενδομήτριος κύηση, της οποίας η συχνότητα υπολογίζεται 1 στις 30.000 κυήσεις. Τα τελευταία χρόνια όμως αυτό το ποσοστό έχει αυξηθεί λόγω των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (1/4000).
Η εξωμήτριος κύηση είναι μια εν δυνάμει επικίνδυνη παθολογία για τη ζωή της γυναίκας, σε περίπτωση μη έγκαιρης διάγνωσης. Ο κίνδυνος είναι η ρήξη και η ακατάσχετη εσωτερική αιμορραγία. Γι’αυτό και σε περίπτωση θετικού τεστ κυήσεως η επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι απαραίτητη νωρίς, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μη φυσιολογικής εμφύτευσης. Τοκύριο σύμπτωμα είναι ο κοιλιακός πόνος, μερικές φορές συνοδευόμενος με κολπική αιμόρροια.
Η θεραπεία ως επί το πλείστον είναι χειρουργική και πλέον σχεδόν πάντα γίνεται λαπαροσκοπικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις είτε γίνεται σαλπιγγεκτομή (αφαίρεση της σάλπιγγας), είτε σαλπιγγοτομή (αφαίρεση της κύησης με διατήρηση της σάλπιγγας), κάτι το οποίο όμως εξαρτάται από τις εκάστοτε συνθήκες. Σε ειδικές περιπτώσεις, υπάρχει και η δυνατότητα συντηρητικής, φαρμακευτικής αντιμετώπισης, με ενδοφλέβια ή ενδομυική έγχυση μεθοτρεξάτης. Οι γυναίκες οι οποίες έχουν ιστορικό εξωμητρίου κύησης, το οποίο αντιμετωπίστηκε συντηρητικά ή χειρουργικά, εμφανίζουν μέχρι και 15% πιθανότητα στο μέλλον να ξανακάνουν έκτοπη κύηση.
Η ενδομητρίωση είναι μια καλοήθης κοινή πάθηση της γυναίκας. Πρόκειται για μια «παρεξηγημένη» πάθηση, της οποίας γενικά τα συμπτώματα και η συχνότητα υποτιμούνται. Ο μέσος χρόνος ανάμεσα στην εμφάνιση των συμπτωμάτων και την πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι 4 χρόνια, με ακόμα 4 χρόνια αναμονής μέχρι την τελική διάγνωση. Υπολογίζεται ότι γύρω στο 10 με 20% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία πάσχουν από ενδομητρίωση. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι όλες οι γυναίκες αυτές έχουν και συμπτώματα. Αυτά είναι κυρίως οι πυελικοί πόνοι, η δυσμηνόρροια (αυξημένοι πόνοι κατά την περίοδο), η δυσπαρευνία (πόνοι κατά τη σεξουαλική επαφή), η δυσχεσία (πόνοι κατά την αφόδευση), η υπογονιμότητα και σε βαρύτερες περιπτώσεις η αιματουρία (αίμα στα ούρα), η αιμόπτυση, ο πνευμοθώρακας κ.α.
Από το σύνολο των γυναικών με ενδομητρίωση το 60% αυτών υποφέρει από πυελικούς πόνους, διαφόρων εντάσεων και συχνότητας, ενώ το30%, παρουσιάζει μειωμένη γονιμότητα. Αν και με ένα λεπτομερές και στοχευμένο ιστορικό, ο γυναικολόγος υποψιάζεται την ύπαρξη ενδομητρίωσης, απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία,είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Εφ’όσον και με αυτές τις εξετάσεις δεν μπορούμε να έχουμε σαφή διάγνωση, τότε προτείνεται η λαπαροσκόπηση, η οποία και θα λύσει οποιαδήποτε αμφιβολία, αφού αποτελεί και το “gold standard” για την τελική διάγνωση.
Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για την αιτιολογία της ενδομητρίωσης, με μια από τις επικρατέστερες, τη θεωρία της μετεμφύτευσης. Σύμφωνα με αυτήν, κύτταρα της εσωτερικής κοιλότητας της μήτρας (ενδομήτριο), κατά τη διάρκεια της περιόδου, ρέουν αντίστροφα και μέσω των σαλπίγγων της μήτρας, εμφυτεύονται στην περιτοναϊκή κοιλότητα (εσωτερικό της κοιλιάς). Αυτή η εμφύτευση προκαλεί μια φλεγμονώδη αντίδραση στο εσωτερικό της κοιλιάς, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί πόνους και συμφύσεις, με συνέπεια την υπογονιμότητα σε βάθος χρόνου.
Τα όργανα που επηρεάζονται είναι η μήτρα, οι σάλπιγγες, οι ωοθήκες («σοκολατοειδείς» κύστες), το έντερο, η ουροδόχος κύστη, κ.α. Θεωρητικά στην ηλικία της εμμηνόπαυσης, τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης σταματούν αφού σταματά και η περίοδος της γυναίκας. Κάποιες φορές όμως επειδή οι βλάβες μπορεί να είναι σημαντικές, οι πόνοι κυρίως, επιμένουν για περισσότερο διάστημα. Η θεραπεία, μπορεί να είναι συντηρητική (φαρμακευτική) ή και χειρουργική. H χειρουργική αντιμετώπιση πλέον γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με την λαπαροσκοπική μέθοδο, αποφεύγοντας έτσι πολυήμερες νοσηλείες (1-2 ημέρες) και βελτιώνοντας πολύ την μετεγχειρητική ανάρρωση. Σε κάθε περίπτωση όμως, η θεραπεία εξατομικεύεται και προσαρμόζεται ανάλογα τα συμπτώματα, την ηλικία της ασθενούς και την έκτασητων βλαβών.
Τα ινομυώματα είναι από τις πιο συχνές καλοήθεις παθήσεις τη μήτρας. 12 με 25% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία έχουν κάποιο ινομύωμα, είτε αυτό παρουσιάζει συμπτώματα, είτε όχι. Χονδρικά πρόκειται για στρογγυλά μορφώματα μυικού και ινώδους ιστού στο εσωτερικό της μήτρας. Ακόμα και στην εφηβική ηλικία μπορούν να εμφανιστούν, αν και σπάνιο, ενώ τις περισσότερες φορές, μειώνονται σε μέγεθος μετά την εμμηνόπαυση.
Παράγοντες κινδύνου αποτελούν, η μαύρη φυλή ( 2-3 φορές μεγαλύτερη συχνότητα), η κληρονομικότητα, η πρόωρη εμμηναρχή (<10 χρονών), ο αριθμός των κυήσεων (όσο περισσότερες τόσο μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης ινομυώματος), η μεγάλη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλκοόλ, η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Αναλόγως το μέγεθος και τη θέση τους στη μήτρα, τα ινομυώματα μπορούν να προκαλέσουν τα παρακάτω συμπτώματα:
Κατά συνέπεια, η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα με τη συμπτωματολογία αλλά και την ηλικία της ασθενούς και μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Με τη συντηρητική, προσπαθούμε να ανακουφίσουμε με φαρμακευτική αγωγή τα συμπτώματα ενώ με τη χειρουργική αντιμετώπιση, η θεραπεία είναι ριζική και μόνιμη, αφού αφαιρούμε την αιτία που προκαλεί το πρόβλημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ή αφαιρούμε επιλεκτικά τα διάφορα ινομυώματα ή αφαιρούμε ολόκληρη τη μήτρα, αν αυτά είναι πολύ μεγάλα σε μέγεθος και πολλά σε αριθμό. Πλέον με τη λαπαροσκόπηση, αυτές οι επεμβάσεις γίνονται με ασφάλεια, συνδυάζοντας γρήγορη ανάρρωση με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.
O ενδομήτριοι πολύποδες είναι από τις πιο κοινές καλοήθεις παθήσεις της μήτρας. Πρόκειται για ένα είδος τοπικής υπερπλασίας του εσωτερικού στρώματος της μήτρας, που λέγεται ενδομήτριο. Μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία και είτε εκδηλώνονται με ανώδυνη κολπική αιμόρροια, είτε είναι εντελώς ασυμπτωματικοί. Η συχνότητά τους στο γυναικείο πληθυσμό κυμαίνεται από 6 έως και 12%.
Παράγοντες οι οποίοι προδιαθέτουν στην εμφάνιση τους είναι
Η διάγνωση πλέον με το διακολπικό υπερηχογράφημα έχει απλουστευθεί, αφού πρόκειται για μια κοινή και ανώδυνη εξέταση που πραγματοποιείται συστηματικά στο ιατρείο. Σε περίπτωση υποψίας στον υπερηχογραφικό έλεγχο, το επόμενο στάδιο είναι η υστεροσκόπηση, η οποία θα λύσει κάθε αμφιβολία και ταυτόχρονα θα εκριζώθει ο πολύποδας. Σε γενικές γραμμές, συνιστάται από το γυναικολόγο η αφαίρεση αυτών με την υστεροσκοπική μέθοδο, αφού οι πολύποδες είναι μία από τις αιτίες υπογονιμότητας, ενώ επίσης ένα μικρό ποσοστό αυτών μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθεια (Γύρω στο 95% των ενδομήτριων πολυπόδων είναι καλοήθεις).
H υστερεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας της γυναίκας. Είναι η κατ’εξοχήν χειρουργική επέμβαση του γυναικολόγου και πραγματοποιείται για διάφορες παθολογίες της γυναίκας.
Αναλόγως το είδος της υστερεκτομής, μιλάμε για:
Έτσι τα είδη υστερεκτομής προσαρμόζονται σε κάθε παθολογία για την οποία θέτει ένδειξη χειρουργικής επέμβασης ο θεράπων γυναικολόγος.
Οι ενδείξεις μπορεί να είναι:
Η υστερεκτομή μπορεί να γίνει με τρεις διαφορετικές μεθόδους, υπό γενική αναισθησία.
Κάθε μέθοδος εφαρμόζεται αναλόγως την υποκείμενη παθολογία σε συνεννόηση πάντα με τις επιθυμίες της ασθενούς. Γενικά όπου μπορούμε, προτιμούμε την κολπική και λαπαροσκοπική μέθοδο, αφού προσφέρουν την περισσότερο ανώδυνη και γρηγορότερη ανάρρωση με τα καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα. Κάτι που απασχολεί και συχνά αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στο να αποφασίσει η γυναίκα να χειρουργηθεί, είναι ο φόβος της μετέπειτα σεξουαλικής ζωής της. Πρέπει να διευκρινιστεί, ότι η υστερεκτομή σαν επέμβαση δεν επηρεάζει τη σεξουαλική δραστηριότητα, αφού παρέλθει βεβαίως το απαραίτητο μετεγχειρητικό διάστημα της επούλωσης του εσωτερικού τραύματος. Επίσης, η διατήρηση ή όχι του τραχήλου της μήτρας δεν παίζει ρόλο στη σεξουαλική δραστηριότητα, είτε για την ίδια είτε για το σύντροφό της. Αντίθετα, η γυναίκα απαλλαγμένη από τα προβλήματα που την ταλαιπωρούσαν προ του χειρουργείου, μπορεί πλέον να ζήσει μια φυσιολογική σεξουαλική ζωή
H χειρουργική στειροποίηση είναι από τις ασφαλέστερες μεθόδους αντισύλληψης της γυναίκας, παρ᾽ όλο που στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη ως τεχνική. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ, το 30% των γυναικών που χρησιμοποιούν αντισύλληψη, έχουν διαλέξει αυτή τη μέθοδο.
Είναι μια χειρουργική τεχνική, κατά την οποία με διαφόρους τρόπους απολινώνουμε (κόβουμε) τις σάλπιγγες της μήτρας. Ο πιο συνηθισμένος και απλός τρόπος είναι η τοποθέτηση ενός κλιπ σε κάθε σάλπιγγα. Έτσι δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα επικοινωνίας ανάμεσα στη μήτρα και τις ωοθήκες, άρα και επικοινωνίας ανάμεσα στα σπερματοζωάρια και τα ωάρια, οπότε η σύλληψη καθίσταται αδύνατη.
Με την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, η στειροποίηση γίνεται εύκολα και γρήγορα, στο χειρουργείο ημέρας υπό γενική αναισθησία (νοσηλεία μερικών ωρών), με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα (μία οπή στον ομφαλό των 10 χιλιοστών και μία δεύτερη λίγο πιο πάνω από το εφηβαίο, των 5 χιλιοστών αν χρειαστεί). Τα πλεονεκτήματα αυτής της αντισύλληψης είναι ότι γίνεται μια φορά στη ζωή της γυναίκας, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, αποφεύγεται η χρήση ορμονών ενώ η γυναίκα απαλάσσεται από το συνεχές άγχος μιας ανεπιθύμητης κύησης. Επίσης μελέτες δείχνουν ότι γυναίκες που έχουν υποστεί απολίνωση σαλπίγγων, εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών και φλεγμονών της πυέλου.
Στα μειονεκτήματα θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε το γεγονός ότι πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση. Επίσης κάτι που πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι αυτή η μέθοδος αντισύλληψης απευθύνεται σε ζευγάρια που θεωρούν ότι έχουν ολοκληρώσει τον οικογενειακό τους προγραμματισμό και η τεκνοποίηση δεν είναι πλέον στα σχέδιά τους, καθώς σε περίπτωση που αλλάξουν γνώμη, ο μόνος τρόπος επανασύνδεσης των σαλπίγγων είναι η αντίστροφη χειρουργική διαδικασία.
H παλίνδρομος κύηση είναι η αυτόματη διακοπή της κύησης και είναι η πιο κοινή επιπλοκή της εγκυμοσύνης στο πρώτο τρίμηνο. Η συχνότητά της μέχρι τις 20 εβδομάδες της πρώτης κύησης υπολογίζεται από 8 έως 20%, ενώ μειώνεται στο 5% σε γυναίκες που έχουν ήδη ένα παιδί. Επίσης μειώνεται δραματικά μετά τις 15 εβδομάδες (0,6%). Οι παράγοντες κινδύνου της παλίνδρομου κύησης είναι κυρίως η προχωρημένη ηλικία της γυναίκας, το ιστορικό, το κάπνισμα, το αλκοόλ. Ενδεικτικά, ο κίνδυνος για μια γυναίκα 35 χρονών μπορεί να φτάσει στο 20%, 40 χρονών στο 40%, ενώ μπορεί να φτάσει και μέχρι στο 80% σε μια γυναίκα 45 χρονών.
Μέχρι και 50% αυτών των αποβολών οφείλεται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου, οι οποίες εμποδίζουν τη συνέχιση της εγκυμοσύνης. Το υπόλοιπο οφείλεται σε ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας (κυρίως η παρουσία διαφράγματος), λοίμωξη του εμβρύου(π.χ Listeria), κάποια διαταραχή στους παράγοντες πήξης (θρομβοφιλία), μια αδιάγνωστη ενδοκρινοπάθεια της μητέρας (π.χ θυροειδοπάθεια), ή ακόμα και για ανεξήγητους λόγους. Η παλίνδρομος κύηση μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα, ή να εκδηλώνεται με κολπική αιμορραγία και πόνο χαμηλά στην κοιλιά.
Η διάγνωση γίνεται υπερηχογραφικά και εργαστηριακά, με τη μέτρηση της β χοριακής γοναδοτροπίνης, της βασικής ορμόνης της εγκυμοσύνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχουμε διακοπή της καρδιακής λειτουργίας του εμβρύου, η οποία συνοδεύεται από πτώση των επιπέδων της β χοριακής γοναδοτροπίνης. Μερικές φορές, όταν βρισκόμαστε σε πολύ πρόωρη κύηση, η διαφορική διάγνωση με την εξωμήτριο κύηση μπορεί να είναι δύσκολη, αφού το κύημα δε μπορεί να απεικονιστεί υπερηχογραφικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως η παρακολούθηση δίνει τη λύση.
Λόγω της αιμορραγίας, το κύημα αποβάλλεται είτε πλήρως, είτε μερικώς, οπότε χρειάζεται να γίνει απόξεση υπό γενική αναισθησία, ώστε να «καθαριστεί» το εσωτερικό της μήτρας και να σταματήσει η αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι σοβαρή. Είναι μια κοινή χειρουργική επέμβαση που γίνεται με νοσηλεία μιας ημέρας και που δε θα πρέπει να φοβίζει τις ασθενείς.
Οι κύστεις ωοθηκών είναι πολύ κοινό εύρημα στις γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και όχι μόνο. Το μέγεθός τους μπορεί να κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά μέχρι και να ξεπερνάει τα 10 εκατοστά. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για ωοθυλάκια (τα οποία έχουν μεγαλώσει σε μέγεθος) και δίνουν την εντύπωση κύστης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο επανέλεγχος μετά την επόμενη περίοδο (μέχρι και τρεις μήνες μετά), θα μας δώσει την απάντηση, αφού τα ωοθυλάκια απορροφώνται (λειτουργικές κύστεις) ενώ οι πραγματικές κύστεις επιμένουν. Τότε μιλάμε για οργανικές κύστεις.
Στη συντριπτική πλειοψηφία τους, αυτές οι κύστεις είναι καλοήθεις. Η αιτιολογία τους ποικίλει και μπορεί να είναι ορώδεις, βλεννώδεις, ενδομητριωσικές, δερμοειδείς, αιμορραγικές, παραωοθηκικές κ.α. Τις περισσότερες φορές, η διάγνωση είναι τυχαία, μετά από έναν υπερηχογραφικό έλεγχο ρουτίνας ή για κάποια άλλη παθολογία. Εάν πρόκειται για κύστη μεγάλου μεγέθους (μεγαλύτερου από 4-5 εκατοστα), η ασθενής μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα χρονίου πόνου (πιεστικά φαινόμενα) ή και αίσθημα πληρώσεως της κοιλιακής χώρας,ή οξέως πόνου (ρήξη, συστροφή).
Η εξαλλαγή αυτών (δηλαδή η πιθανότητα να εξελιχθούν σε κακοήθεια) είναι σπάνια και αυξάνεται με την ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό. Δυστυχώς ο καρκίνος των ωοθηκών είναι μια ασθένεια, της οποίας η πρόληψη με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα είναι αδύνατη και η οποία δίνει συμπτώματα αρκετά αργά, όταν η ασθένεια έχει φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Ο γυναικολόγος ανάλογα με τα υπερηχογραφικά ευρήματα θα κατευθύνει την ασθενή και ενδεχομένως να ζητήσει κάποιες συμπληρωματικές εξετάσεις, αίματος (καρκινικοί δείκτες), ή και ακτινολογικές (μαγνητική τομογραφία). Έτσι, μετά από αυτόν τον έλεγχο, θα συστηθεί στη γυναίκα είτε τακτική παρακολούθηση, είτε χειρουργική αφαίρεση της κύστης.
Σε περίπτωση χειρουργείου, η λαπαροσκοπική οδός είναι η πρώτη επιλογή αν πληρούνται βέβαια οι κατάλληλες προϋποθέσεις γι’αυτήν την τεχνική. Συνήθως σε αυτές τις επεμβάσεις, η νοσηλεία είναι μόνο μια ημέρα και η ασθενής αναρρώνει εντός 24-48 ωρών με άριστα αισθητικά αποτελέσματα.
H ακράτεια ούρων είναι συχνή ασθένεια, που αγγίζει μέχρι και 10% των γυναικών πάνω από 50 χρονών. Συνήθως όμως οι ασθενείς (μέχρι και 30% αυτών που πάσχουν), δεν μιλούν γι’αυτό στο γιατρό τους, ντρέπονται ή θεωρούν ότι είναι κάτι φυσιολογικό και αναπόφευκτο. Η ακράτεια ούρων, μπορεί να περιορίζεται στην απώλεια μερικών σταγόνων μέχρι σε σημείο που να επηρεάζει την καθημερινότητα της γυναίκας στην κοινωνική της ζωή. Λύσεις υπάρχουν και εξατομικεύονται ανάλογα την επιθυμία και τη συμπτωματολογία της ασθενούς αλλά κυρίως ανάλογα την παθολογία στην οποία οφείλεται η ακράτεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί θα καθορίσει τον τύπο της θεραπείας, συντηρητική (φαρμακευτική) ή χειρουργική.
Ο γυναικολόγος με το ιστορικό που θα πάρει, θα μπορέσει να υποψιαστεί αν πρόκειται για ακράτεια από προσπάθεια ή για ακράτεια από υπερδραστήρια ουροδόχο κύστη, τις συχνότερες δηλαδή αιτίες ακράτειας στη γυναίκα. Στη συνέχεια, αν κρίνει απαραίτητο θα προτείνει έναν ουροδυναμικό έλεγχο, μια ειδική, ανώδυνη μελέτη της ουροδόχου κύστεως και στο τέλος θα δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Η ακράτεια από προσπάθεια εκδηλώνεται όταν η γυναίκα χάνει ούρα μετά από μία έντονη φυσική προσπάθεια π.χ, ανεβοκατέβασμα στις σκάλες, γυμναστική, όταν σηκώνει βάρος ή ακόμα και μετά από ένα έντονο γέλιο. Aυτό οφείλεται είτε σε χαλάρωση των κολπικών ιστών, είτε σε ανεπάρκεια του σφιγκτήρα της ουρήθρας.
Η ακράτεια από υπερδραστήρια κύστη, εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και εκδηλώνεται με μια ξαφνική και έντονη ανάγκη ούρησης και μπορεί να συνοδεύεται από μια ακούσια απώλεια ούρων. Αυτή η περίπτωση οφείλεται σε ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχου κύστεως και συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή. Οι γυναίκες αυτές έχουν συχνουρία σε σημείο να σηκώνονται ακόμα και τη νύχτα να ουρήσουν περισσότερο από δύο φορές. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία είναι συνδυασμός των ανωτέρω ή ακράτεια λόγω υπερπλήρωσης, κάτι που οφείλεται σε υποτονική ουροδόχο κύστη ή αποφρακτικό φαινόμενο της ουρήθρας. Παράγοντες που επηρεάζουν είναι οι πολλοί τοκετοί, η χρήση των εμβρυουλκών κατά τον τοκετό, η παχυσαρκία, η ηλικία, ο καφές, το κάπνισμα.
Όπως προαναφέραμε λύσεις υπάρχουν και προσαρμόζονται αναλόγως τον τύπο της ακράτειας. Χονδρικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θεραπεία της ακράτειας από υπερδραστήρια κύστη είναι συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή. Αντιθέτως η ακράτεια από προσπάθεια, αντιμετωπίζεται κυρίως με χειρουργικό τρόπο. Η τεχνική η οποία χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα είναι οι ταινίες (sling) ελεύθερης τάσης. Πρόκειται για μια λεπτή ταινία συνθετικού πλέγματος πολυπροπυλενίου που τοποθετείται κάτω από την ουρήθρα. Έτσι ενισχύεται στηρικτικά το κολπικό τοίχωμα και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η ακράτεια.
Είναι μια επέμβαση που γίνεται δια μέσου της κολπικής οδού, με μια μικρή τομή κάτω από την ουρήθρα, διαρκεί περίπου 20 λεπτά και συνήθως γίνεται υπό γενική αναισθησία. Αυτή τη στιγμή θεωρείται παγκοσμίως η βέλτιστη τεχνική για την αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων από προσπάθεια με ποσοστά επιτυχίας γύρω στο 95% στα τρία χρόνια μετά το χειρουργείο.
Όταν μιλάμε για πλαστική σαλπίγγων, εννοούμε τις χειρουργικές πράξεις που μπορούμε να κάνουμε για να αποκαταστήσουμε την ανατομία και τη διαβατότητα των σαλπίγγων μιας γυναίκας. Οι σάλπιγγες της μήτρας είναι τα σωληνοειδή όργανα τα όποια συνδέουν τις ωοθήκες με τη μήτρα και μέσα σ’αυτές θα συναντηθούν τα σπερματοζωάρια και το ωάριο για να γίνει η γονιμοποίηση, την περίοδο των γόνιμων ημερών της γυναίκας. Όπως είναι κατανοητό, εάν οι σάλπιγγες δε λειτουργούν σωστά ή είναι «βουλωμένες», η συνάντηση αυτή δε μπορεί να γίνει και κατά συνέπεια η σύλληψη καθίσταται αδύνατη, ακόμα και αν η ποιότητα του σπέρματος είναι φυσιολογική. Είναι αυτό που λέμε σαλπιγγικός παράγοντας, στη γλώσσα της διερεύνησης της υπογονιμότητας ενός ζευγαριού. Είναι ένας από τους πιο συχνούς λόγους για τον οποίο υπογόνιμα ζευγάρια οδηγούνται στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
Η διάγνωση γίνεται κλασσικά με τη μέθοδο της υστεροσαλπιγγογραφίας, ενώ υποψίες μπορεί να έχει ο γυναικολόγος στο ιατρείο με τον υπερηχογραφικό έλεγχο. Οι συχνότερες αιτίες που ευθύνονται για τη μη σωστή λειτουργία των σαλπίγγων είναι μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις της πυέλου, όπως τα χλαμύδια, ο γονόκοκκος και άλλα λιγότερο συχνά μικρόβια. Αυτές οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες(σαλπιγγίτιδες), προκαλούν φλεγμονές στην κοιλιά εσωτερικά, καταστρέφουν τις σάλπιγγες με τη δημιουργία συμφύσεων. Ακόμα και μια σκωληκοειδίτιδα μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των σαλπίγγων. Άλλη συχνή αιτία είναι η ενδομητρίωση, η οποία επίσης με το μηχανισμό της τοπικής φλεγμονής αλλά χωρίς μικροβιακό παράγοντα, δημιουργεί συμφύσεις.
Επιπλέον,οποιαδήποτε προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στην πύελο με τη μέθοδο της λαπαροτομίας (ανοικτό χειρουργείο) μπορεί να έχει επιπτώσεις στη διαβατότητα των σαλπίγγων. Όταν λοιπόν η γυναίκα βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία και οι σάλπιγγες δεν είναι διαβατές, η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία από τις λύσειςπου προτείνεται στη γυναίκα για την επίτευξη της εγκυμοσύνης. Μια άλλη λιγότερο διαδεδομένη λύση όμως μπορεί να είναι η χειρουργική αποκατάσταση των σαλπίγγων, δηλαδή η πλαστική σαλπίγγων. Πλέον με τη μέθοδο της λαπαροσκόπησης, ο χειρουργός γυναικολόγος μπορεί να «επισκευάσει» τις σάλπιγγες, όσο βέβαια το επιτρέπουν οι βλάβες, με νοσηλεία μιας ημέρας και ταχύτατη ανάρρωση.
Κατ’αυτόν τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα στη μέλλουσα μητέρα να συλλάβει φυσιολογικά αποφεύγοντας τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Δυνητικά κάθε όργανο του ανθρώπινου σώματος μπορεί να υποστεί εξαλλαγή και να εξελιχθεί σε καρκίνο. Έτσι και τα όργανα της γυναικείας πυέλου με τα οποία ασχολείται ο γυναικολόγος μπορούν να εξαλλαχθούν, έχοντας το κάθε ένα διαφορετική συμπτωματολογία, πρόγνωση και αντιμετώπιση.
Μιλάμε για πρόπτωση πυελικού εδάφους στη γυναίκα όταν η μήτρα, η ουροδόχος κύστη, το ορθό (τμήμα του παχέως εντέρου), ή και όλα μαζί προβάλλουν μέσα στον κόλπο(υστεροκήλη, κυστεοκήλη, ορθοκήλη). Αναλόγως το βαθμό πρόπτωσης, η προβολή μπορεί να περιορίζεται εσωτερικά του κόλπου (1ου βαθμού), να φτάνει έως το αιδοίο (2ου βαθμού) ή να προβάλλει εξωτερικά εκτός του αιδοίου (3ου βαθμού). Πρόκειται για μια καλοήθη κοινή παθολογία, που αν και μπορεί να είναι εντυπωσιακή και ενδεχομένως να φοβίζει τη γυναίκα, δεν έχει καμία σοβαρή επίπτωση στην υγεία της. Εμφανίζεται κυρίως σε πολύτοκες γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας με ιστορικό ολικής υστερεκτομής και οφείλεται σε «χαλάρωση» των ιστών της πυέλου.
Εκτιμάται ότι 1 στις 9 γυναίκες, κατά τη διάρκεια της ζωής τους θα υποβληθούν σε ολική υστερεκτομή και από αυτές το 10% θα παρουσιάσει συμπτωματική πρόπτωση του πυελικού εδάφους. Το ότι μια γυναίκα έχει πρόπτωση δε σημαίνει απαραίτητα ότι παρουσιάζει και συμπτώματα. Μπορεί καν να μην το γνωρίζει και να διαγνωστεί τυχαία σε μια εξέταση ρουτίνας στο γυναικολόγο της, ή λόγω επανειλλημένων ουρολοιμώξεων. Εάν πρόκειται για πρόπτωση μεγαλυτέρου βαθμού, τότε ενδέχεται η γυναίκα να αισθάνεται ένα αίσθημα πλήρωσης χαμηλά στον κόλπο, ή και να βλέπει να προβάλλει κάτι σαν «αυγό» έξω από τον κόλπο, συχνά στο τέλος της ημέρας. Η θεραπεία εξαρτάται από τις ενοχλήσεις της γυναίκας, το πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής της, το βαθμό της πρόπτωσης και από την ηλικία της.
Φαρμακευτική θεραπεία δεν υπάρχει αφού το πρόβλημα είναι καθαρά μηχανικό, οπότε προσανατολιζόμαστε σε μια συντηρητική λύση, όπως η τοποθέτηση κολπικών πεσσών. Οι κολπικόι πεσσοί είναι δακτύλιοι συνήθως από σιλικόνη, οι οποίοι τοποθετούνται στο ιατρείο ενδοκολπικά από το γυναικολόγο (δεν απαιτείται κάποιο είδος αναισθησίας). Με αυτόν τον τρόπο, τα εξωτερικευμένα όργανα συγκρατούνται στη θέση τους προσωρινά. Πιο ριζική και πιο μόνιμη λύση αποτελεί βέβαια η χειρουργική αποκατάσταση της πρόπτωσης.
Η τεχνική της κολπορραφίας (πρόσθια, οπίσθια) είναι η κλασσική τεχνική αποκατάστασης της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων της γυναίκας. Επειδή όμως η παθολογία της πρόπτωσης οφείλεται στη χαλάρωση των ιστών, τα αποτελέσματα αυτής της τεχνικής εξαρτώνται σημαντικά από την ποιότητα των ιστών της ασθενούς. Όσο πιο χαλαροί είναι οι ιστοί τόσο μεγαλύτερα ποσοστά υποτροπής της πρόπτωσης εμφανίζονται μετεγχειρητικά. Υπολογίζεται ότι μέχρι και 50% των γυναικών που χειρουργούνται με αυτήν την τεχνική, θα εμφανίσουν υποτροπή της πρόπτωσης τα επόμενα χρόνια.
Παρ’όλ’αυτά, εφαρμόζεται ευρέως παγκοσμίως , κυρίως σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Μια άλλη πολύ πιο εξειδικευμένη και νεότερη τεχνική είναι η ανάρτηση του πυελικού εδάφους με συνθετικό πλέγμα πολυπροπυλενίου. Με αυτόν τον τρόπο αποκαθιστούμε την ανατομία, ενισχύοντας τα χαλαρωμένα τοιχώματα της πυέλου με το πλέγμα,με αποτέλεσμα να βελτιώνουμε τα ποσοστά μετεγχειρητικής υποτροπής.
Στην αρχή αυτή η τεχνική εφαρμοζόταν με ανοικτό χειρουργείο, αλλά πλέον με την εξέλιξη της τεχνολογίας γίνεται σχεδόν αποκλειστικά λαπαροσκοπικά, από εξειδικευμένους γυναικολόγους, με ταχύτερους χρόνους ανάρρωσης και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα. Εκτιμάται από μελέτες ότι το ποσοστό ανατομικής αποκατάστασης για πάνω από δύο χρόνια μετεγχειρητικά, είναι στο 90-100%, το ποσοστό ικανοποίησης των γυναικών είναι στο 70-100% ενώ το ποσοστό υποτροπής κυμαίνεται από 0-12%.Αυτή τη στιγμή θεωρείται η τεχνική εκλογής για νέες γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτωματική πρόπτωση των πυελικών οργάνων.
Σε κάθε περίπτωση, η γυναίκα της οποίας η καθημερινότητα επηρεάζεται από την πρόπτωση των οργάνων, θα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της, καθώς υπάρχουν λύσεις που μπορούν να βελτιώσουν αισθητά την ποιότητα της ζωής της.
“Niche” ή ισθμοκήλη,η ουλή της προηγηθείσας καισαρικής τομής, μια άγνωστη παθολογία της μήτρας
Η ουλή της μήτρας μετά από καισαρική τομή στη βιβλιογραφία ονομάζεται “niche” που σημαίνει “εσοχή, φωλιά”. Συναντάται ακόμη και με τον όρο ισθμοκήλη. Σε περίπτωση τοκετού με καισαρική, το σημείο τομής εσωτερικά στη μήτρα αποτελείαδύνατο σημείο, κάτι που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για την επόμενη εγκυμοσύνη. Ο τρόπος επούλωσης είναι πολυπαραγοντικός και περιλαμβάνει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η καισαρική, τον τρόπο συρραφής της μήτρας και τις τοπικές συνθήκες επούλωσης οι οποίες είναι απρόβλεπτες και διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα.Επιπλέον παράγοντας κινδύνου είναι η οπίσθια κάμψη της μήτρας.
Κατά συνέπεια, μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών θα εμφανίσουν ισθμοκήλη μετά από καισαρική τομή. Μια πιθανή ρήξη της μήτρας κατά τη διάρκεια των συσπάσεων του τοκετού, σε επόμενη εγκυμοσύνη, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού αλλά και της ίδιας της μητέρας. Ο φυσιολογικός τοκετός είναι εφικτός μετά από καισαρική τομή αλλά ο θεράπων γυναικολόγος είναι εκείνος που θα αποφασίσει αν μπορεί να πραγματοποιηθεί, εφ’όσον πληρούνται όλες οι απαραίτητες πρoϋποθέσεις.
Πέρα από την περίοδο της εγκυμοσύνης, η ουλή της καισαρικής μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον κύκλο της γυναίκας, όπως σταγονοειδή κολπική αιμόρροια ή/και δύσοσμες κολπικές απεκκρίσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις όπου η επούλωση δεν έχει γίνει σωστά, στο σημείο της τομής λιμνάζουν όλες οι απεκκρίσεις της μήτρας. Κάτι τέτοιο μπορεί να είναι και αίτιο δευτερεύουσας χρόνιας υπογονιμότητας, καθώς όλες αυτές οι απεκκρίσεις μπορεί να έχουν τοξική δράση στην εμφύτευση του εμβρύου στην ενδομητρική κοιλότητα και να επηρεάσουν ακόμα και τα αποτελέσματα μιας εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Το πάχος της ουλής μπορεί να μετρηθεί υπερηχογραφικά πριν την επόμενη εγκυμοσύνη ώστε να εκτιμηθεί ο κίνδυνος ρήξης της μήτρας. Εάν το πάχος της ουλής είναι πολύ λεπτό, ή το έλλειμμα πολύ μεγάλο και υπάρχει επιθυμία εγκυμοσύνης, τότε η χειρουργική διόρθωση της ουλής είναι απαραίτητη, κάτι που πλέον μπορεί να γίνει με ασφάλεια με τη μέθοδο της λαπαροσκόπησης, με μία ημέρα νοσηλεία μόνο. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει επιθυμία εγκυμοσύνης από τη γυναίκα και το πρόβλημα περιορίζεται μόνο σε δύσοσμες κολπικές απεκκρίσεις, τότε είναι δυνατόν η διόρθωση να γίνει με την υστεροσκοπική μέθοδο, δια μέσου της φυσικής οδού,με νοσηλεία μόνο μερικών ωρών.
Για την κάλυψη κάθε φάσης της ζωής της γυναίκας
Χωρίς άγχος για την πιο σπουδαία περίοδο της ζωής.
Ελάχιστα επεμβατική και ανώδυνη χειρουργική μέθοδος.
Διάγνωση και θεραπεία με νοσηλεία μερικών ωρών. (No touch, Diagnostic and Operative Hysteroscopy)
Μαιευτικό και γυναικολογικό υπερηχογράφημα.(3D US, 4D US, Doppler US)
Θεραπεία ακράτειας ούρων και πρόπτωσης πυελικού εδάφους.
Έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση με τις πιο σύγχρονες μεθόδους. (Διεθνή Guidelines)
© Copyright 2021 Gynequipe. All right reserved | Development by DigitalWise
